Codex: 247

Century:XV (Roma 1458: f. 199r; 1455: f. 280r)
Material:cartaceo
Size (mm):295x215 (240x120)
Foliation:I-III+404+IV-X
Columns:1

Description

Altre segnature: D-III-2; XVIII-2. Bianchi i ff. ga_av-ga_cv, gp_fv, gp_iv, gp-lv, 2-18, 42v, 57v, 76, 170v, 178, 199v, 209r, 216r, 249v, 256r, 276-279, 287v-288r, 370r, 375v, 400v-404v. Scrittura corsiva semi-gotica di tipo notarile, generalmente di una mano che, sulla scorta delle annotazioni autografe, sembra da ricondurre a Giovanni di Matteo Salvetti che raccolse il materiale contenuto nel codice intorno agli anni 1455-58 quando seguiva le lezioni di diritto presso lo Studio romano (cf. anche i MSS 70 e 248). Numero variabile di righe a seconda dei fogli, frequenti annotazioni marginali, rubriche in nero, tranne due in rosso ai ff. 200r e 280r. Foliazione recente in cifre arabiche a matita e in cifre romane per i ff. ga_a-ga_c iniziali, di guardia, ed i ff. gp_d-gp_l che si trovano sciolti alla fine del codice. Fascicoli con numero variabile di fogli e con richiami finali. Legatura in assi con tracce di due fermagli perduti e cuoio al dorso ricoperto di pelle bianca rovinata sulla quale resta leggibile soltanto la segnatura. Frammento di pergamena con scrittura incollato all'interno del piatto superiore e poi ricoperto con un foglio cartaceo con scrittura sulla faccia incollata, sul quale si legge: Lelius de Valle supra 2 ff. vet./et Paulus Venetinus supra ff. no. (ripetuto, con qualche variante grafica, anche al f. 402r); su tale foglio la descrizione di Martínez de Pons e, sull'esterno del piatto anteriore, l'indicazione: Recollecte. A f. ga_ar indice dei pezzi contenuti nel codice di mano dello scriptor Giovanni di Matteo Salvetti: Tabula. - Si certum petatur per dominum Lelium de Valle meum preceptorem usque ad titulum de conditione indebiti ff. - de ver. ob. ff. per dominum Paulum de Venectinis meum preceptorem - de acqui. po. ff. per eundem dominum Paulum - de re iudicata ff. per eundem dominum Paulum - de arbitris ff. per dominum Iacobum de persia de Genua meum preceptorem - de iudiciis ff. per eundem dominum Iacobum - de iurisdict. o. iudi. usque ad titulum de pactis ff. per dominum Lelium de Valle meum preceptorem / Iovannes Matthei de Salvectis studens in studio Romano scripsit et audivit postea fuit effectus causarum procurator. Oltre alle annotazioni già viste ai ff. 108v (nu. 2), 199r (nu. 3), 200r (nu. 4), 280r (nu. 8), il Salvetti scrive alla fine della sua raccolta (f. 400r), il seguente caustico passo: Ego Iovannes Matthei de Salvectis de Regione Montium scripsi audiendo supradictas recollectas et perfecto studio meo per multos annos vacavi circa procuram causarum ylari vultu et sine metu, qui metus regnat in procuratoribus et leges non habentibus; et ideo tu qui vis esse procurator studeas die noctuque omnibus relictis et corpus ac animam studio tradas et cito perficies studium perfecte, alias eris procurator nomine non effectu et quando eris ad allegandum cum aliquo qui studuerit, tremes una cum testiculis sicut folia vento et nescies ubi pedes tenebis, licet aliquando foveas ius quoniam ille ostendet tibi lunam pro stella suis rationibus et argumentis. Et ideo stude alias nescies aliud dicere videlicet peto copiam et excipio videlicet cessavit et cessat est non est et reliqua così se fa alle baccatelle. Aut est dies aut est nox et non errabis. Ma non si esaurisce qui la vena del Salvetti. Oltre a fregi disegnati ai ff. 141v e 274r e ad una testa muliebre col motto: Tu me struge naso doca (f. 187r), egli scrive, al f. 200r: Lex sacra studentibus / Si me non cogitas vestra certare corona / Ut gallo rostris gallus agit pedibus / Aspis tum libice bellat sic aspide partis / Ingenii veluti est tabuda grossus eris / Io. de Salvectis; al f.: 280r: Lex sacra ad lectorem / Si tu non bellas me me certamine duro / Ut gallo rostris gallus agit pedibus / Maccaron et populo diceris maccaron ignens / Ingenii veluti est tabuda grossus eris / Ioannes de Salvectis; al f. 133v: Ad Iulianum formosum / Sic tua formosos extinguit forma studentes / Sidera plena poli lumine luna velud / Ad studentes philocaptos / Heu fugite hunc puerum pharetrarum fulmine bino / Huius enim insano durus amore dolor / Hic me (soprascritto: Io.) devicit condam cum fulmine acuto / Nunc ego sum factus quippe superbus homo / Arcum sponte suum sed ponit et arma cupido / fitque pius qui tunc carmina scribit ei / Iovannes de Salvectis; al f. 136r: Pro domino Angilo de Ponte Corvo in eius laudem / Salve non corvus redii tibi fictus in orbem / terrarum ut divo missa columba fuit / Non inter corvos natus, sed crede columbas / Omnibus ac ideo pulcrior hoc studio / Si dubites oro videas mea lumina, narem / Ac os formosis edita sic pueris / Io. de Salvectis; al f. 92v: Ut vidi facias sotiis certamina campo / letifer haut hostis tu sed amore feras. / Arte tua facias sotiis certamina campo / ut letifer haut hostis tu sed amore geras. E non mancano brocardi e sentenze: al f. 211v scrive Albertus super differentibus numero, forma figura locus tempus cum nomine sanguis / Patria sunt septem que non habet unus alter; al f. 226r: Si pereat res tota non dolet emphiteota / Si pereat parte nulla se liberat arte; al f. 234r: Brevis esse laboro obscurus fio. Autobiografica invece l'annotazione del f. 293r: Vide an et quando expirat delegatio in libello in quo incipiunt actiones et est in medio folio quem scripsi tempore quo fui notarius.

Works

Bibliography

A. Martínez de Pons, Bibliotheca Albornotiana. Continet manuscriptos codices qui adservantur in Regali ac Majori Collegio Hispanorum gratia ab eximio Card. Albornotio erecto..., ad cod. [MS nella Biblioteca del Collegio. Le descrizioni relative ai codici civilistici sono state parzialmente edite a stampa da M.J. Peláez, ‘Catálogo de la documentación’ p. 485-548, specialm. 504-528], dal quale dipendono F. Blume (Bluhme), Bibliotheca librorum manuscriptorum Italica. Indices bibliothecarum Italiae ex schedis Maieri eslingensis, Haenelii lipsiensis, Gottlingii ienensis, Car. Wittii, suisque propriis, p. 94 e, per il suo tramite, G. Dolezalek (con la collaborazione di J.A.C.J. van de Wouw), Verzeichnis der Handschriften zum römischen Recht bis 1600 I, ad cod.; Mostra del Digesto e della storia dello studio di Bologna nella Biblioteca dell’Archiginnasio. Catalogo, p. 69 nu. 71 (senza il numero del MS).